Kiedy trzeba zaliczać ratę początkową za leasingowany samochód do kosztów?

Niektóre urzędy skarbowe zaczęły stosować nową interpretację dotyczącą raty początkowej. Czy słusznie?

Od pewnego czasu niektórzy przedstawiciele urzędów skarbowych zaczęli forsować nową interpretację przepisów o odpisywaniu pierwszej raty leasingu, zwanej też ratą początkową, czynszem inicjalnym, opłatą wstępną, a ostatnio, w związku z tą właśnie nową wykładnią – czynszem zerowym. A mianowicie przyjęli, że rata początkowa staje się kosztem uzyskania przychodów proporcjonalnie w czasie, a nie w momencie jej poniesienia.

Zdaniem urzędników pierwsza rata leasingowa dotyczy okresu przekraczającego rok podatkowy, gdyż odnosi się do całego okresu umowy. W naszej opinii jednak tak nie jest. Dlaczego?

Czy zapłatę raty wstępnej można przypisać do konkretnego terminu?

Umowa leasingu jest umową zawartą przez dwa podmioty gospodarcze, które najczęściej są również podatnikami VAT, w związku z czym wszelkie transakcje pomiędzy nimi muszą być udokumentowane fakturami. Przepisy regulujące wystawianie faktur nakazują opisywać opłacane czynności.

I otóż opisy faktur wystawianych leasingodawcom z tytułu zapłaty czynszu zerowego nie zawierają przedziałów czasowych („od 04.11.2007 r. do 03.10.2008 r.”). Gdyby tak było, mielibyśmy argument za tym, że rata wstępna to koszt przekraczający rok podatkowy. Tak jednak nie jest. Zapłatę raty początkowej można przypisać do konkretnego terminu – momentu wydania samochodu.

Czy czynsz zerowy dotyczy całego okresu umowy?

Naturą opłat wnoszonych podczas trwania umowy leasingu jest to, że ponosi się ich wiele w podstawowym okresie umowy. Jednak przepisy o proporcjonalnym rozliczaniu w czasie miałyby do nich zastosowanie jedynie wtedy, kiedy można by powiedzieć, że pierwsza rata „dotyczy okresu przekraczającego rok podatkowy”.

W ustawach nie zostało doprecyzowane, co ten zwrot oznacza. Żeby wyjaśnić jego wydźwięk w kontekście umowy leasingowej (oddanie rzeczy do korzystania w zamian za cyklicznie uiszczane opłaty), należy się więc posłużyć znaczeniem słownikowym.

Zgodnie ze „Słownikiem języka polskiego” (wydanie PWN, Warszawa 1996 r., t. I, str. 413) w odniesieniu do rzeczy zwrot „dotyczyć” oznacza „mieć z czymś związek”. A przecież pierwsza rata ma związek z momentem faktycznego wydania rzeczy korzystającemu, gdyż bez jej uiszczenia do wydania nie dojdzie.

Dlatego też uważamy, że przedstawiciele organów podatkowych nie mają racji, twierdząc, iż pierwsza rata czynszowa dotyczy całego okresu umowy (który zawsze przekracza rok podatkowy). Naszym zdaniem do tej płatności, jak również do każdej innej, która jest spłacaniem wartości początkowej rzeczy, nie mają zastosowania przepisy o kosztach pośrednich ponoszonych w okresie przekraczającym rok podatkowy (art. 22 updof lub art. 15 updop).

Jeśli jednak chcesz sobie oszczędzić sporu z urzędem skarbowym i mieć pewność, jak powinieneś się rozliczać, złóż wniosek o wydanie interpretacji podatkowej.

Marian Szałucki
doradca podatkowy