Kiedy sad nie przywroci pracownika do pracy?

Zdarza się, że podwładny, którego zwolniłeś, składa do sądu pozew o przywrócenie go do pracy. Najczęściej nie chciałbyś, żeby mu się to udało. Kiedy masz na to szanse?

Pracownik zatrudniony na czas nieokreślony, z którym rozwiązano umowę o pracę (za wypowiedzeniem lub bez zachowania okresu wypowiedzenia), ma możliwość złożenia do sądu roszczenia albo o wypłatę odszkodowania w związku z nieuzasadnionym rozwiązaniem z nim umowy, albo o przywrócenie do pracy. Takie same żądania będzie mógł zgłosić ktoś, kto został zatrudniony na podstawie dłuższej umowy na czas określony, gdy pracodawca rozwiązał ją bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Sąd w obu tych przypadkach będzie mógł odmówić przywrócenia pracownika do pracy, jeśli uzna to za niecelowe lub niemożliwe. Oczywiście, aby sąd mógł podjąć taką decyzję, musisz przedstawić w trakcie rozprawy argumenty stanowiące podstawę do stwierdzenia, że przywrócenie pracownika do pracy będzie niecelowe lub niemożliwe.

Od czego zależy decyzja sądu?

Sąd podejmuje decyzję o odszkodowaniu lub przywróceniu do pracy na podstawie:

• dokonanych ustaleń co do braku możliwości lub niecelowości przywrócenia do pracy (wyrok z 29 listopada 2000 r., I PKN 122/00; OSNP z 2002 r. nr 13, poz. 310),
• stanu faktycznego istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy (wyrok SN z 25 stycznia 2001 r., I PKN 206/00; OSNP z 2002 r. nr 19, poz. 460),
• okoliczności, które zaszły przed wypowiedzeniem umowy i po nim (wyrok SN z 4 października 2000 r., I PKN 531/00; OSNP z 2002 r. nr 10, poz. 234),
• stopnia i charakteru naruszenia przepisów o wypowiadaniu umów o pracę (wyrok SN z 14 października 1997 r.; I PKN 275/97; OSNP z 1998 r. nr 15, poz. 449) - przykładowo sąd może uznać przywrócenie do pracy za niecelowe, jeżeli pracodawca złamał przepisy formalne dotyczące wypowiadania umów o pracę, ale samo wypowiedzenie umowy było spowodowane naruszeniem przez pracownika jego obowiązków.

W wyroku z 10 stycznia 2003 r. (I PK 144/02; Pr. Pracy z 2003 r. nr 12, s. 32) Sąd Najwyższy podkreślił, że Pojęcie "niecelowości" przywrócenia do pracy ma szeroki zasięg. Niecelowość przywrócenia do pracy wymaga między innymi rozważenia z punktu widzenia przyczyn rozwiązania umowy o pracę i możliwości powrotu pracownika do pracy. "Niecelowość" wydania orzeczenia o przywróceniu do pracy uzasadniają niewątpliwie okoliczności wiążące się z jednej strony z funkcjonowaniem zakładu pracy, z drugiej - z na tyle nagannym postępowaniem pracownika, że jego powrót do pracy byłby niewskazany.

Kwestia niecelowości przywrócenia do pracy była przedmiotem wielu orzeczeń Sądu Najwyższego. Wśród najczęściej pojawiających się przyczyn uzasadniających brak celowości przywrócenia pracownika do pracy wymienia się konflikt z pracodawcą lub współpracownikami oraz utratę zaufania do pracownika.

Beata Naróg
prawnik, specjalista z zakresu prawa pracy,
firma doradcza Doradztwo i Usługi Kadrowe DEFIDE

Jeśli chcesz się dowiedzieć więcej o tym, jak zapobiec przywróceniu do pracy kłopotliwego pracownika, zajrzyj do artykułu P 44 Procesy sądowe - jak zapobiec przywróceniu przez sąd do pracy zwolnionego pracownika , który opublikowaliśmy w styczniowej aktualizacji "Poradnika Przewoźnika".