Wynagrodzenie dla kierowców za czas przestoju - kwestia premii

W Twojej firmie przez jakiś czas trwał przestój. Kierowcy oczekiwali na przewozy, ale zleceń nie było. Czy powinieneś im wypłacić premię za ten okres?

Przestój to brak możliwości wykonywania pracy przez pracownika, pomimo jego gotowości do jej świadczenia, z przyczyn dotyczących pracodawcy. Wówczas można wypłacać zmniejszone wynagrodzenie. Jednak nie każdy brak zleceń jest przestojem.

Jakie wynagrodzenie należy się za przestój?

Za okres przestoju, który nastąpił z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, pracownikowi przysługuje wynagrodzenie określone jego stawką godzinową lub miesięczną. Jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia. Jednak w żadnym razie wynagrodzenie to nie może być niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.

A zatem w sytuacji gdy mamy do czynienia z przestojem, pracownikowi przysługuje jedynie wynagrodzenie zasadnicze, nie niższe niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Czy zmniejszenie liczby zleceń jest przestojem?

Wątpliwości może budzić to, czy zmniejszenie (brak) zleceń wolno interpretować jako przestój. W uchwale z 16 października 1992 r. (I PZP 58/92; OSNC z 1993 r. nr 6, poz. 95) Sąd Najwyższy stwierdził, że "Ograniczenie produkcji wywołane zmniejszeniem popytu na wyroby nie stanowi przestoju w rozumieniu art. 81 Kodeksu pracy". W uzasadnieniu do wspomnianego wyroku wskazał, że "Trudności gospodarcze zakładów pracy, wywołane recesją i przekształcaniem całego systemu ekonomicznego naszego kraju, nie są wystarczającym argumentem na rzecz odstępowania od zasady związania stron przyjętymi na siebie w umowie o pracę zobowiązaniami ani też nie usprawiedliwiają przerzucania na pracownika, wbrew jego woli (jednostronnie), dodatkowego ryzyka produkcyjnego i gospodarczego".

Przykład
W Twoim przedsiębiorstwie w ostatnim okresie trwał przestój. Firma, która była wcześniej Waszym największym zleceniodawcą, zbankrutowała. Starałeś się pozyskać nowych zleceniodawców, ale zanim ich znalazłeś, minęło trochę czasu. Kierowcy oczekiwali na przewozy, ale zleceń nie było. Teraz domagają się wypłaty premii za okres przestoju, gdyż byli gotowi do pracy, tylko Ty im jej nie zapewniłeś. Czy powinieneś im wypłacić tę premię? Tak.
Niewykonywanie pracy nastąpiło w związku ze zmniejszeniem popytu, a zatem w świetle przytoczonego orzeczenia nie mamy do czynienia z przestojem w czystej formie. W takim przypadku pracownikom przysługuje pełne wynagrodzenie - razem z premią.

Trzeba też rozważyć charakter premii

Jednak należy też wziąć pod uwagę to, według jakich zasad jest wypłacana premia w Twojej firmie i jaki ma charakter. Jeżeli kierowcom przysługuje tzw. premia uznaniowa, mająca tak naprawdę charakter nagrody - wówczas nie masz obowiązku jej wypłacania.

Możliwe jednak, że pracownikom przysługiwała premia, której przyznanie lub wysokość są uzależnione od spełnienia konkretnych warunków. Wówczas obowiązek jej wypłacenia będzie uzależniony od tego, czy kierowcy w okresie niewykonywania pracy spełnili warunki uzyskania tej premii, określone przepisami wewnętrznymi lub w umowach o pracę. Jeżeli tak, premię należy wypłacić.

Więcej na ten temat znajdziesz w artykule "Wynagrodzenia kierowców - jak sobie radzić w nietypowych sytuacjach" w aktualizacji 66 "Poradnika Przewoźnika".

Beata Naróg

były pracownik PIP,
obecnie prowadzi firmę doradczą
Doradztwo i Usługi Ka­drowe DEFIDE