NOWOŚĆ Weszły w życie zmiany w zasadach kontroli ITD

Weszły w życie zmiany w zasadach kontroli ITD. Inspektorom nie wolno już kontrolować firmy pod nieobecność właściciela lub osoby upoważnionej.

Weszła w życie obszerna nowelizacja przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2009 r. nr 18, poz. 97). Zmieniono w niej również częściowo zasady kontroli dokonywanych przez Inspekcję Transportu Drogowego wynikające z ustawy o transporcie drogowym.

Na czym polegają zmiany?

Przede wszystkim ustalono, że czynności kontrolne prowadzone w firmie muszą być dokonywane w obecności przedsiębiorcy lub osoby przez niego upoważnionej, a w przypadku kontroli drogowej w obecności osoby kierującej środkiem transportu (art. 55 ust. 1a i 1b ustawy o transporcie drogowym).

W obecności przedsiębiorcy lub osoby przez niego upoważnionej będą musiały się odbywać w szczególności:
- kontrola dokumentów,
- żądanie przez inspektora od przedsiębiorcy i jego pracowników pisemnych lub ustnych wyjaśnień, okazania dokumentów i innych nośników informacji oraz udostępnienia wszelkich danych mających związek z przedmiotem kontroli,
- wstęp na teren przedsiębiorcy, w tym do pomieszczeń, gdzie prowadzi działalność gospodarczą, w dniach i w godzinach, w których jest lub powinna być wykonywana ta działalność.

Do tej pory inspektor mógł kontrolować dokumenty pod nieobecność przedsiębiorcy lub osoby przez niego wyznaczonej.

W nowelizacji doprecyzowano również, że kontrolę na drodze inspektor może rozpocząć po okazaniu kierowcy tylko legitymacji służbowej, ale w przypadku kontroli w przedsiębiorstwie jest niezbędne ponadto upoważnienie do przeprowadzenia kontroli (art. 70 ustawy o transporcie drogowym).

Upoważnienie do kontroli musi zawierać następujące informacje:
- wskazanie podstawy prawnej kontroli,
- oznaczenie organu kontroli,
- datę i miejsce wystawienia,
- imię i nazwisko inspektora przeprowadzającego kontrolę oraz numer jego legitymacji służbowej,
- nazwę przedsiębiorcy objętego kontrolą,
- określenie zakresu kontroli (co ma być kontrolowane),
- daty rozpoczęcia i przewidywanego zakończenia kontroli,
- podpis osoby udzielającej upoważnienia,
- pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego przedsiębiorcy.




Zmieniły się też zasady kontroli dokonywanych przez inne organy
Do ustawy o transporcie drogowym dodano również nowe przepisy art. 89a–89c, które zmieniają zasady dokonywania kontroli przez policję, służbę celną oraz Straż Graniczną. 

Na skutek tych zmian każda instytucja kontrolna przeprowadza kontrole z zakresu transportu drogowego na zasadach określonych w jednym z trzech aktów prawnych:
- ITD i upoważnieni pracownicy organów wydających zezwolenia na przewozy regularne lub regularne specjalne – na zasadach określonych w ustawie o transporcie drogowym,
- PIP – na zasadach określonych w ustawie z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. nr 89, poz. 589 ze zm.),
- funkcjonariusze policji, organów celnych, Straży Granicznej i upoważnieni pracownicy zarządów dróg – na warunkach określonych w przepisach o kontroli ruchu drogowego.

Uwaga!
Rozpoczęcie kontroli przez policję nie wymaga okazania upoważnienia do kontroli, funkcjonariusze organów celnych i Straży Granicznej muszą natomiast je mieć. W ich przypadku nie wystarczy okazanie legitymacji służbowej.

Ponadto służba celna i graniczna również zostały zobowiązane do zapoznawania kontrolowanego przewoźnika z jego prawami i obowiązkami. Mają też odtąd dokonywać kontroli w obecności podmiotu kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej.

Łukasz Prasołek
asystent sędziego w Izbie Pracy,
Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego,
specjalista z zakresu czasu pracy kierowców,
w latach 2004–2006 pracownik Departamentu Prawnego
Głównego Inspektoratu Pracy zajmujący się zagadnieniami czasu pracy kierowców